بیمه طرح خاص چیست؟

طرح خاص شاخه ایی از بیمه است که در هیچیک از طبقه بندی های بیمه ایی نمی گنجد ولی می تواند تلفیقی از چند بیمه نامه یا تحت پوشش قراردادن یک یا چند خطر وریسک می باشد. لذا جهت فعالیت در این رشته نیاز است تا آگاهی کاملی از رشته های بیمه ای یا کلیه رشته ها داشته باشیم.در صنعت بیمه کشور در خصوص این رشته بیمه ای اصطلاحاتی متداول در این زمینه شنیده می شود از قبیل: طرح خاص , طرح مخصوص و طرح های جدید بیمه ای ولی آنچه که در این بخش بیشتر به آن توجه می شود طرح خاص می باشد .حال باید در ابتدای شروع بحث , تفکیکی بین طرح خاص و طرح های جدید بیمه ای قائل باشیم.شاید این تفکیک در کشور تاکنون انجام نشده باشد اما طرح های بیمه ای وجود دارند که سالیان سال در کشور به بیمه گزاران ارائه می گردد ولی فاقد استانداردهای لازم می باشند یعنی اینگونه بیمه نامه ها فاقد فرم پیشنهاد مدون , فاقد شرایط عمومی مورد تایید شورای عالی بیمه یا بیمه مرکزی بوده و همچنین نرخ وشرایط آن بر اساس اکچوری و محاسبات آماری نمی باشند در این راستا در زمان بروز خسارت مشکلاتی بین بیمه گر و بیمه گزار بوجود خواهد آمد که کل بیمه نامه را زیر سئوال خواهد برد. در این مجلد قصد دارم تفکیکی را بین نوع بیمه نامه ها مطرح نمایم تا شما عزیزان بتوانید با یک استاندارد جهانی بیمه نامه های خود را طراحی نموده و از ارائه وفروش آن بهره برداری نمایید و حتی بیمه نامه های موجود در صنعت بیمه را مجدداً طراحی نمایید تا در آینده مشکلات پیش روی این رشته از بین رفته یا بهتر است بگوییم این مشکلات را به کمترین حد ممکن برسانیم.

جایگاه طرح خاص:

این رشته بیمه ای طی سال های اخیر اهمیت ویژه ای را در صنعت بیمه پیدا نموده است به طوریکه پرتفوی مناسب و قابل قبولی را بدنبال داشته وبدلیل پراکندگی وتوزیع کم ریسک آن مورد توجه بیمه گران قرار گرفته است ؛علاقمندان این رشته چه از سوی متقاضیان وچه از سوی شرکت های بیمه ای رو به فزونی گذاشته است .آنچه که دانشجویان و علاقه مندان بیمه ای در این رشته بایستی بدانند اینست که در بازار بیمه کشور بیمه نامه هایی وجود دارند که در یک دوره ای از زمان مطرح شده اند ولی بدلایل عدم توجه مسئولان و مدیران برای این نمونه بیمه نامه ها شرایط استانداردی مهیا نشده و بیمه نامه ها بدون استاندارد لازم و حتی بدون شرایط عمومی که در فصول بعدی به طور کامل به آن خواهیم پرداخت به دست بیمه گزاران قرار گرفته و تعدادی از آنها با مشکلات حقوقی روبرو شده اند.این بیمه نامه ها در رشته بیمه های مسئولیت مدنی وحرفه ای به وفور یافت می شود ولی طی این مدت طولانی هنوز استاندارد های خود را کسب ننموده اند . این بیمه نامه ها طی چند سال گذشته با آیین نامه های تدوین شده بیمه مرکزی در حال استاندارد شدن بوده و از آن حالت بی تکلیفی بیرون خواهند آمد. شایان ذکر است در راستای این نمونه از بیمه نامه ها , بیمه نامه هایی در حال متبلور شدن بوده که تا کنون در کشور وجود نداشته ولی بعد از اخذ تکلیف از بیمه مرکزی استاندارد های لازم را اخذ نموده اند که در فصول آینده به ذکر نام آنان پرداخته ویا بعضی از ویژگی های آنان را تشریح خواهیم نمود.

ویژگی های بیمه نامه های طرح خاص:

1-       متنوع بودن این رشته در همه زمینه ها:

طرح خاص وابسته به یک رشته خاص مثلاً مسئولیت یا اشخاص نیست بلکه در تمام رشته ها می تواند گسترش نماید و آن به تقاضای بازار , نیازسنجی های انجام شده بازار و یا طراحی کارشناسان و صاحبنظران بیمه ای وابستگی دارد.

2- به روز بودن این رشته ومطابقت آن با تکنولوژی های روز:

به طوری که برای وارد شدن به اینگونه بیمه نامه ها نیاز است تا خود را از لحاظ اطلاعاتی در خصوص آن موضوع بیمه ای ویا آن ریسک به روز نماییم.به طور مثال در صورتی که متقاضی بیمه در زمینه ماهی های زینتی یا انواع پوشاک یا حیوانات خانگی از شما یا شرکت بیمه ای درخواست بیمه نامه نماید نیاز است تا شما اطلاعات مستقیم وغیر مستقیم آن رشته را جمع آوری نموده ویا با کارشناسان حرفه ای وزبده آن رشته مذاکراتی را به طور دقیق وحرفه ای واز نگاه مدیریت ریسک داشته باشید در غیر اینصورت مشکلات جدی در زمان صدور وخسارت گریبان گیر شما وشرکت بیمه ای رقم خواهد خورد .

3-تک بعدی یا چندگانه بودنپوشش این رشته:

در بعضی از مواقع متقاضیان بیمه ای به نکته ای از ریسک توجه می نمایند واز بیمه گران درخواست پوشش می نمایند که آن پوشش می تواند یک بخش از یک استثناء بیمه نامه ای باشد ویا چند خطر را می خواهد در یک بیمه نامه مورد پوشش قرار دهد ویا خطر جدیدی را که با آن مواجه شده است واز آن نگران است بیمه نماید.

4- نو بودن این رشته در صنعت بیمه:

با رشد وگسترش فرهنگ ومدنیت در کشور وآشنایی مردم به حق وحقوق خود وتغییر قوانین وبه روز شدن آنها در سطح جامعه تغییر وتحولی نسبت به خدمات بیمه ای ایجاد شده است, لذا ضروری است تا شرکت های بیمه ای نسبت به بروز خطرات جدید و مشاهده ریسک های بالفعل و بالقوه موجود در صنعت بیمه حساس باشند تا برای هریک از آنان بیمه نامه ای تولید وبه بازار بیمه ای عرضه نمایند.

5-نیاز ویژه حرف ومشاغل به این رشته:

همه حرف ومشاغل از فعالیتی که انجام می نماینددر قبال دیگران واشخاص ثالث پاسخگو ومسئول می باشند لذا ایجاد خطرات وبروز آنها مشکلاتی برای آنان ایجاد خواهد نمودکه جبران آن تنها از طریق بیمه امکان پذیر می باشد.

6- ریسک در این رشته ناشناخته است  ونیاز به بررسی بیشتر دارد:

در این رشته بیمه ای بدلیل اینکه تاکنون سابقه ای از صدور و خسارت آن در صنعت بیمه وجود ندارد ؛ بنابراین ضروری است تا ریسک را بیشتر شناخته و نسبت به بررسی در همه جوانب آن پرداخت .

8-اکثراً فاقد شرایط عمومی  واستاندارد های لازم برای یک بیمه نامه هستند:

همانطور که در فصول بعد به آن اشاره خواهیم نمود بخش شرایط عمومی که زیر بنا و فونداسیون اصلی هر بیمه نامه ای می باشد لذا هر بیمه نامه ای بدون داشتن شرایط عمومی مانند خودرویی است که موتور متحرکه آن یا وجود ندارد ویا دارای ایرادات فنی می باشد. در این راستا بسیاری از شرکت های بیمه در کشور برای این نمونه از بیمه نامه ها اقدام به نوشتن شرایط خصوصی می نمایند که این شرایط پاسخ گوی مناسبی برای بیمه نامه ها نمی باشد.لذا بنا به ماده 7 آیین نامه شماره 81 بیمه مرکزی :

" مؤسسات بیمه موظفند در رشته‌هایی که شرایط عمومی مصوب شورای‌عالی بیمه دارد بیمه‌نامه‌های خود را با رعایت آن شرایط صادر نمایند و در رشته هایی که فاقد شرایط عمومی مصوب شورای‌عالی بیمه است شرایط عمومی بیمه‌نامه‌های خود را بر اساس مجوز بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا کلوزهای متعارف بین‌المللی صادر نمایند. "

9-نیاز به نگاه موشکافانه شرایط خصوصی دارد.

بیمه نامه ها علاوه بر شرایط عمومی می توانند دارای شرایط خصوصی مربوط به آن رشته و مربوط به یک بیمه گزار خاص باشند یعنی یک بیمه نامه ای ممکن است صادر گردد و فاقد شرایط خصوصی باشد و بیمه نامه ای برای شخص یا فرد دیگری دارای چندین مورد شرایط خصوصی باشد لازم به ذکر است شرایط خصوصی شرایطی را در بیمه نامه مطرح می کند که می تواند مواردی را در بیمه نامه یا شرایط عمومی نقض , تقویت ویا حذف نماید که این تغییرات حاکم بر بیمه نامه بوده و حتی می تواند حاکم بر شرایط عمومی بیمه نامه قرار گیرد.حال به نتیجه می رسیم که آیا می شود بیمه نامه ای  را صادر نمود و آن بیمه نامه فاقد شرایط عمومی باشد و بعد برای آن شرایط خصوصی تدوین کرد حالتی که متاسفانه در صنعت بیمه مشاهده می شود . در این خصوص عدم ارائه شرایط عمومی در بیمه نامه و فروش آن با شرایط خصوصی مانند اینست که ساختمانی را بنا نماییم که دکوراسیون ونمایی بسیار زیبا داشته باشد ولی این ساختمان فاقد فونداسیون و پایه های مستحکم باشد .

10. این بیمه نامه ها فاقد نرخ و حق بیمه هستند.